|
Początek roku 2012 obfitował w nowe wymagania dla przedsiębiorców oraz kierowców. Przepisy unijne (pakiet drogowy Rozp. 1071/2009, 1072/2009, 1073/2009) zmieniły zasady i warunki dostępu do zawodu przewoźnika drogowego. Natomiast nowelizacja Ustawy o transporcie drogowym wprowadziła nowe zasady karania kierowców, osób zarządzających i przedsiębiorców. Kontrola w siedzibie przedsiębiorstwa dotycząca czasu prowadzenia pojazdu, odbioru obowiązkowych przerw i odpoczynków oraz danych zawartych na wykresówkach lub zapisanych cyfrowo obejmuje 12 miesięcy wstecz. Zatem już z początkiem nowego 2013 roku kontroli podlegać będzie okres 2012 roku, w czasie którego w pełni obowiązywały nowe zasady wymierzania kar. Kto do nowych warunków odpowiednio się przygotował, zadbał o właściwą organizację pracy odzwierciedloną w dokumentach, wprowadził odpowiedni system nadzoru i kontroli, z nowych przepisów może czerpać tylko korzyści. Poniżej przedstawiamy na przykładzie wybranych spraw jak skutecznie można obronić się przed nieuzasadnionymi karami pieniężnymi. I. Odpowiedzialność zarządzającego Osoba zarządzająca transportem posiadająca certyfikat kompetencji zawodowych i wskazana organowi wydającemu licencję jako zarządzający, ponosi odpowiedzialność za działanie i zaniechanie w ramach pełnionej funkcji, zagrożone karą grzywny. Niejednokrotnie zarządzającym jest właściciel, osoba prowadząca działalność gospodarczą, która siebie wskazuje jako zarządzającego. Ustawodawca wprowadzając nowe sankcje pieniężne nie pozbawił jednak zarządzających możliwości skutecznej obrony swojego słusznego interesu. Przykładem może być jedna z kontroli drogowych w województwie śląskim. Otóż stan faktyczny ustalony w trakcie kontroli drogowej dotyczył dokumentowania odpoczynku tygodniowego, który był udokumentowany ręcznie na rewersach wykresówek. Pomimo wyjaśnień przedsiębiorcy i kierowcy, że wypisanie i fizyczne dostarczenie druku unijnego o dniach wolnych od pracy nie było możliwe w przedmiotowej sprawie w konkretnej dacie a kierowca czas odpoczynku prawidłowo udokumentował manualnie, organ kontrolny wystosował wniosek o ukaranie zarządzającego. Jak słusznie podniósł zarządzający w sprzeciwie od wyroku nakazowego: „Pominięto fakt, że nie przyznałem się do zarzucanego mi czynu i odmówiłem przyjęcia mandatu, gdyż nie ma dowodów potwierdzających związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy stwierdzonym naruszeniem, a okolicznościami faktycznymi umożliwiającymi mi wystawienie stosownego zaświadczenia. Sąd może wydać wyrok nakazowy, jeżeli na podstawie zebranych dowodów okoliczności czyn i wina obwinionego nie budzą wątpliwości.” Sąd we wrześniu br po wniesieniu środka zaskarżenia przez obwinionego, rozpatrując całokształt okoliczności sprawy odstąpił w dniu od wymierzenia kary pieniężnej zarządzającemu, argumentując: „ (…) Zdaniem Sądu stwierdzić należy, iż w obowiązującym obecnie systemie prawnym związanym ze stosowaniem wprost treści art. 31 ustawy [o czasie pracy kierowców], a samym życiem, zaistniała luka prawna dotycząca takich sytuacji, jak w przedmiotowej sprawie. (…) Sąd uznał, iż w przedmiotowej sprawie zachodzi wypadek zasługujący na szczególne uwzględnienie i zgodnie z art. 39§1 kw odstąpił od wymierzania kary. Przede wszystkim wskazać należy, iż przepisy w tym zakresie są nieprecyzyjne. Z jednej strony wymagają one posiadania i okazania na żądanie uprawnionego organu kontroli zaświadczenia min. o nieprowadzeniu pojazdu wystawionego przez przedsiębiorcę (pracodawcę). Z drugiej zaś strony nie regulują sytuacji, gdy kierowca wykonujący przewóz jest w trakcie wykonywania zadania przewozowego i nie ma możliwości zjechania do bazy w celu wystawienia mu wymaganego przepisami prawa zaświadczenia. Na okoliczność tę wskazywali w swoich zeznaniach świadkowie. (…) wymierzenie obwinionemu kary nawet w najniższym wymiarze byłoby niewspółmierne do okoliczności zdarzenia. (…) W tej sytuacji zastosowanie instytucji odstąpienia od wymierzenia kary jawi się jako słuszne i w pełni uprawnione. Niewątpliwie zaistniała w przedmiotowej sprawie sytuacja stanowi wypadek zasługujący na szczególne uwzględnienie, który jest podstawowym warunkiem powyższej instytucji łagodzącej. Ponadto wskazać należy, iż zgodnie ze stanowiskami doktryny ocena czy sytuacja taka zaistniałą należy do sądu.” Powyższe obrazuje, że prawidłowe pouczenie kierowcy o zachowaniu się w razie braku zaświadczenia oraz odpowiednie zgodne ze stanem faktycznym zeznania kierowcy, a następnie zarządzającego pozwoliły uniknąć kary pieniężnej.
2.Uchylenie odpowiedzialności przedsiębiorstwa Zupełnie innym przypadkiem była kontrola drogowa kierowcy, który nie okazał wszystkich wykresówek z okresu 28 dni wstecz, w szczególności kierowca nie przedstawił wykresówki dokumentującej ostatni odpoczynek dzienny i przebieg trasy przejazdu. Dało to podstawę do ukarania kierowcy mandatem karnym kredytowym. Ponadto wszczęto z urzędu postępowanie administracyjne w przedmiocie wymierzenia kary pieniężnej przedsiębiorstwu, które zatrudniało kierowcę. Podmiotowi wykonującemu przewóz drogowy groziła kara 5000 zł za nierejestrowanie za pomocą tachografu aktywności kierowcy oraz kilkaset złotych kary za brak odpoczynku dziennego. Na skutek wniesionych przez stronę wyjaśnień, dowodów i zeznań świadka organ kontrolny wydał decyzję o umorzeniu postępowania. Przedsiębiorca bowiem zadbał o właściwy system nadzoru nad kierowcami, wprowadził system kontroli czasu pracy, zadbał również o wewnętrzne regulacje praw, obowiązków i odpowiedzialności pracowników. Ponadto wykazał, że w czasie kontroli drogowej do naruszenia doszło wyłącznie przez samowolne zachowanie kierowcy, który nie dostosował się do panujących w przedsiębiorstwie procedur. Powstaje pytanie na jakiej podstawie prawnej organ kontrolny bazował odstępując od wymierzenia kary. Otóż zgodnie z art.92c ust. 1 pkt 1 Ustawy o transporcie drogowym (Dz.U. 2012, Nr 217 Poz 1265): Art. 92c [Kara pieniężna, postępowanie] „1. Nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, o której mowa w art. 92a ust. 1, na podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem, a postępowanie wszczęte w tej sprawie umarza się, jeżeli: 1) okoliczności sprawy i dowody wskazują, że podmiot wykonujący przewozy lub inne czynności związane z przewozem nie miał wpływu na powstanie naruszenia, a naruszenie nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których podmiot nie mógł przewidzieć,” Ponadto warto pamiętać, że ustawa przewiduje jeszcze jeden przepis umożliwiający uniknięcie przez przedsiębiorcę kary pieniężnej za naruszenia dot. czasu pracy kierowców lub trybu użytkowania tachografów, mowa tu o art. 92b Ustawy o transporcie drogowym (Dz.U. 2012, Nr 217 Poz 1265): „Art. 92b 1. Nie nakłada się kary pieniężnej za naruszenie przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, jeżeli podmiot wykonujący przewóz zapewnił: 1) właściwą organizację i dyscyplinę pracy ogólnie wymaganą w stosunku do prowadzenia przewozów drogowych, umożliwiającą przestrzeganie przez kierowców przepisów: a) rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85, b) rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, c) Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086 i 1087); 2) prawidłowe zasady wynagradzania, niezawierające składników wynagrodzenia lub premii zachęcających do naruszania przepisów rozporządzenia, o którym mowa w pkt 1 lit. a, lub do działań zagrażających bezpieczeństwu ruchu drogowego. 2. Za naruszenie przepisów, o których mowa w ust. 1, karze grzywny, na zasadach określonych w art. 92, podlega kierowca lub inna osoba odpowiedzialna za powstanie tych naruszeń.” Wielu przedsiębiorców w czasie mijającego już roku 2012 zadbało o prawidłową organizację i dyscyplinę pracy. Wprowadzenie odpowiedniej dokumentacji i trybu pracy skutkuje w uzasadnionych przypadkach umorzeniem postępowania. Organ kontrolny bowiem jak w ww sytuacji przyznaje, np. że : „ (…) Na podstawie powyższej analizy [analiza dot. przebiegu trasy zarejestrowanej na wykresówce oraz przez GPS] w zestawieniu z zebranym materiałem dowodowym oraz wyjaśnieniami strony, stwierdzić można że zadanie transportowe zostało zaplanowane w sposób prawidłowy z uwzględnieniem norm zapisanych w Rozporządzeniu (WE) Nr 561/2006 (…) Podczas ponownej analizy zebranych dokumentów i dowodów przesłanych przez Stronę w trakcie postępowania administracyjnego, m.in. umowy o pracę kierowcy, ustalono, iż ww kierowca był wynagradzany w sposób, który nie zawiera składników wynagrodzenia lub premii zachęcających do naruszania przepisów rozporządzenia ww nr 561/2006. (…) Całość zgromadzonego podczas kontroli i postępowania administracyjnego materiału dowodowego potwierdza, iż przedsiębiorca spełnił wymóg należytego nadzoru nad przestrzeganiem przez kierowców norm czasu prowadzenia i wymaganych odpoczynków. Jednocześnie, inne okazane podczas kontroli dokumenty potwierdzały prawidłowe zasady wynagradzania kierowcy. Uwzględniając stan faktyczny i prawny w sprawie, a w szczególności biorąc pod uwagę złożone w prowadzonym postępowaniu wyjaśnienia oraz zgromadzone dokumenty, organ I instancji uznał na podstawie przytoczonego powyżej przepisu, iż postępowanie prowadzone w przedmiocie zgodności wykonywanej działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę z przepisami ustawy o transporcie drogowym, stało się bezprzedmiotowe.” W świetle powyższego można postawić tezę, że pomimo wprowadzenia odrębnych katalogów kar dla kierowców, osób zarządzających transportem oraz podmiotów wykonujących transport drogowy, stworzono również realne warunki do zabezpieczenia się przed niezasadnymi karami. Rok 2012 zwłaszcza dla przewoźników wykonujących krajowy transport drogowy przebiegał w sferze niepewności i obaw o wysokie kary za nieuiszczenie opłaty za przejazd po płatnej drodze krajowej. W tej materii GITD w 2012 roku uchylało również decyzje i umarzało postępowania wszczęte wobec kierowców, jeśli całokształt okoliczności i przedstawione dowody potwierdzały, że opłata była uiszczona. Reasumując, bieżący monitoring czasu pracy kierowców, jakość oddawanych wykresówek przedsiębiorcy, kontrola plików cyfrowych a przede wszystkim indywidualnie opracowane regulaminy pracy i zakresy obowiązków pozwolają zabezpieczyć się przed dotkliwymi sankcjami i czasochłonnymi postępowaniami administracyjnymi. Pełny tekst artykułu pt. "Podsumowanie zmian prawnych w 2012 roku – studium przypadku” opublikowany jest na łamach najnowszego, grudniowego wydania czasopisma TSL BIZNES. http://www.tsl-biznes.pl/ Zespół Doradczy Arena 561
|
|
| ||||||||
