|
Skąd wynikają trudności w prowadzeniu ewidencji dla kierowców? W przypadku pracowników wykonujących stałą pracę przez 8 godzin w na dobę w stałym miejscu pracy, ewidencja pracy jest czystą formalnością. Jednakże specyfika zawodu kierowcy polegająca na pracy mobilnej, której rozpoczęcie i zakończenie nie zawsze jest możliwe do sztywnego ustalenia, wymaga również szczególnego potraktowania w warunkach wynagradzania. Celem prawidłowego rozliczenia i wynagrodzenia kierowcy oraz w celu sprawdzenia czasu pracy i zapewnienia bezpieczeństwa na drodze poprzez właściwe odbieranie przerw i odpoczynków przez kierowców, ewidencji czasu pracy kierowców stawia się dodatkowe wymagania. Podstawowymi przepisami normującymi obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy są: - art. 149 § 1, art. 149 § 2 Kodeksu Pracy - § 8 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. nr 62, poz. 286 ze zm.) Natomiast szczególnymi unormowaniami dla pracodawców w transporcie drogowym, które w znaczny sposób utrudniają prowadzenie rzetelnej ewidencji, są: - W Ustawie o czasie pracy kierowców (Dz.U. 2004, Poz.92, Nr 879) w Rozdziale 3 dot. Obowiązków pracodawcy - art.25 w brzmieniu: „Art. 25. ewidencja czasu pracy kierowców
1. Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy kierowców w formie: 1) zapisów na wykresówkach; 2) wydruków danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego; 3) plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego; 4) innych dokumentów potwierdzających czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności; 5) rejestrów opracowanych na podstawie dokumentów, o których mowa w pkt 1-4. 2. Ewidencję czasu pracy, o której mowa w ust. 1, pracodawca: 1) udostępnia kierowcy na jego wniosek; 2) przechowuje przez okres 3 lat po zakończeniu okresu nią objętego.” - Rozporządzenie 561/2006 WE, które normuje czas jazdy a nie czas pracy, ale pozostaje w bezpośrednim związku z wymiarem dobowym i tygodniowym czasu pracy. Trudność prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowców wynika nie tylko z przepisów szczególnych, poza Kodeksem pracy. Ale również z konieczności pogodzenia przepisów krajowych czasu pracy z normami unijnymi czasu jazdy, przerw i odpoczynków. Kolejny problem to często brak możliwości prowadzenia ewidencji na bieżąco, ze względu na konieczność posiadania wykresówek przez kierowcę przez okres 28 dni lub ze względu na brak możliwości sczytania karty kierowcy. Dodatkowe utrudnienia wprowadzają już sami przewoźnicy poprzez np. stosowanie jednomiesięcznego okresu rozliczeniowego w systemie podstawowym rozkładu czasu pracy. Jak taką ewidencję prowadzić? Po pierwsze ewidencją czasu pracy nie są same w sobie wykresówki czy pliki cyfrowe, choć taki był zamysł inicjatorów zmiany Ustawy o czasie pracy kierowców w zakresie art.25. Wątpliwości nie pozostawia jednolite stanowisko z dniu 16 lipca 2009 roku Głównego Inspektora Pracy i Głównego Inspektora Transportu Drogowego sprawie m.in.: sposobu i obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowców. http://gitd.gov.pl/index.php/pol/Dla-Transportowcow/Wspolne-stanowisko-GITD-i-GIP-w-sprawie-interpretacji-zmian-w-ustawie-o-czasie-pracy-kierowcow2 GIP i GITD powtórzyli, że „na pracodawcy nie ciąży obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowców łącznie we wszystkich formach wymienionych w art. ust.1 pkt 1-5.” Podkreślono również, że „prowadzona przez pracodawcę dokumentacja, bez względu na formę, powinna stanowić spójną i rzetelną ewidencję czasu pracy kierowcy, która umożliwi prawidłowe ustalenie jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą, np.: wynagrodzenia wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych”. Tak więc pierwszym wymaganiem w stosunku do ewidencji czasu pracy kierowców jest odzwierciedlenie zapisów z tarcz tachografów analogowych i/lub plików cyfrowych z karty kierowcy. Kolejne to ujęcie czynności zaliczanych do czasu pracy zgodnie z Ustawą o czasie pracy kierowców, przy jednoczesnym wykazaniu przerw i dyżurów, które nie stanowią czasu pracy. Do tego dochodzi jeszcze praca w porze nocnej. A tu trzeba pamiętać, że wymiar dobowy czasu pracy nie może przekroczyć 10 godzin na dobę (jeśli praca jest świadczona w porze nocnej). Następnie ujęcie godzin nadliczbowych, pracy w niedzielę i święta oraz dni wolnych za ich przepracowanie. Na zakończenie okresu rozliczeniowego należy sporządzić stosowne podsumowanie, które pozwoli zrekompensować pracę w porze nocnej, godzinach nadliczbowych, niedzielę i święta. Racjonalny pracodawca odpowiednio ujmie dyżury nie wliczane do czasu pracy kierowców oraz zastosuje odpowiedni okres rozliczeniowy i system czasu pracy, tak aby obniżyć koszty pracownicze. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że kierowcy w ciągu roku mogą przepracować więcej niż 150 godzin nadliczbowych. Jednakże takie kompleksowe i oszczędnościowe prowadzenie ewidencji czasu pracy wymaga nie tylko umiejętności analizy danych z tarczy czy pliku z karty, ale przede wszystkim wymaga wiedzy zarówno z zakresu prawa pracy, jak i przepisów Rozporządzenia 561.2006 i Ustawy o czasie pracy kierowców. Jakie są konsekwencje jej braku? Pozornie to kara grzywny nałożona na przedsiębiorcę w wyniku kontroli PIP w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł. Konsekwencje rezygnacji z prowadzenia ewidencji mogą być znacznie bardziej dotkliwe. Sytuacja taka ma miejsce w momencie, kiedy niezadowolony kierowca kieruje donos do PIP oraz / lub pozew o zapłatę zaległych świadczeń do Sądu Pracy. Wówczas nie tylko konieczne jest sporządzenie ewidencji za okres zaległy = maksymalnie 3 lata wstecz, ale przede wszystkim naliczenie dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych, niedziele, święta oraz pracę w porze nocnej. Kierowcy jako znacząca grupa zawodowa dochodzą również swoich praw w kontekście średnio 5 – dniowego tygodnia pracy, co powoduje konieczność w uzasadnionych wypadkach wypłatę kolejnego dodatku do pracy. Oczywiście, jeśli tylko jeden kierowca kieruje roszczenie, można próbować na drodze ugodowej dojść do porozumienia. Sytuacja znacznie bardziej jest skomplikowana w sytuacji kilku lub kilkunastu pozwów. Często takie roszczenia poparte są kopiami wykresówek lub innych dokumentów. Sumy żądane sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych. Jak pozbyć się problemu prowadzenia ewidencji czasu pracy Najprostszym rozwiązaniem jest oczywiście powierzenie prowadzenia ewidencji profesjonalistom, którzy nie tylko zadbają poprawność ewidencji, ale również dokonają oceny wykresówek i plików pod kątem przekroczeń, uzupełnią dokumentację o brakujące wnioski urlopowe lub wnioski o odbiór czasu wolnego za godziny nadliczbowe, czy też przygotują brakujące zaświadczenia o dniach wolnych od pracy. Obowiązkowi prowadzenia ewidencji nie podlegają przewoźnicy zatrudniający kierowców na podstawie umów cywilno-prawnych, nie kreujących stosunku pracy w mysl Kodeksu pracy. Ponadto w systemie zadaniowym czasu pracy przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę, również przepisy prawa praca przewidują zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji czasu pracy. Zastosowanie takiego rozwiązania nie jest jednak możliwe jeśli trasy i przewozy maja charakter stały i powtarzalny. Ułatwieniem w kwestii prowadzenia ewidencji czasu pracy jest również ustalenie i wypłacanie ryczałtów za godziny nadliczbowe i prace w porze nocnej. Takie rozwiązanie wprawdzie podnosi koszty stałe wynagrodzeń pracowniczych, ale daje pracodawcy możliwość skorzystania ze zwolnienia ewidencjonowania godzin nadliczbowych i przepracowanych w porze nocnej na mocy art. 149 § 2 Kodeksu pracy. |
|
| ||||||||
